Trong khoa học phong thủy, giếng trời sẽ đem lại sự hài hòa và cân bằng về trường khí nội thất.
Với những căn nhà nhỏ có ít mặt thoáng thì xây dựng giếng trời được coi là cách tốt nhất giúp nơi ở thoáng mát hơn.
Về phương diện kỹ thuật , giếng trời là khoảng thông tầng từ mái xuống tầng trệt căn nhà theo phương dựng đứng và không che khuất tầm nhìn lên bầu trời.
Đây chính là phần có thể có hoặc thiếu hẳn trong kiến trúc nhà ở. Thể loại nhà ống, nhà mặt tiền hẹp với ba bên đều giáp tường nhà láng giềng thì giếng trời là cách tốt nhất trong lĩnh vực lấy sáng và thông gió vốn có, cùng lúc tạo dấu ấn quan trọng của dấu ấn cho nơi ở.
Trong khoa học phong thủy, giếng trời sẽ mang tới sự cân đối và cân bằng về trường khí bên trong.
Về phương diện kiến trúc tạo nên thì giếng trời là cách giúp tăng có thể lấy sáng, tạo sự thoáng từ vốn có thay vì quạt và điện.
Nó giúp khoảng không đạt được sự giao hòa của vốn có, bớt sự bí bức trong tạo nên những căn hộ khó lấy sáng từ bên hông và hiện tạo nên những xây dựng giúp định hình nên dấu ấn quan trọng dấu ấn về khoảng không. Vậy nên, việc dàn dựng giếng trời sẽ được tính làm thế nào để bảo đảm thu thập lớn nhất ánh sáng, gió nhờ việc chọn chổ đứng cầu thang, ba phía tường cho các khoảng không trong gia đình từ phòng khách , bếp thưởng thức, ngủ …
Về mặt phong thủy, giếng trời trong nhà có tác dụng lớn đối với việc mang lại sự cân bằng sinh khí cho không gian, giúp mang lại tài lộc, sức khỏe… Vì vậy cần phải xem xét bố cục phong thủy kỹ càng trước khi tiến hành thiết kế.
Giếng trời đặt ở trung cung
Theo chuyên gia phong thủy Tuấn Thịnh, với vai trò phân bố ánh sáng và thông thoáng cho nhà, giếng trời thường được bố trí tại trung tâm của mặt bằng nhà (trung cung).
Đây là khu vực mang đặc tính của hành Thổ, cân bằng với các hành khác theo nguyên tắc Hỏa thăng – Thủy giáng – Thổ bình hòa hoặc Mộc chuyển – Kim ẩn – Thổ trung dung.
Bốn hành còn lại trong ngũ hành đều lấy Thổ làm cầu nối để tăng giảm, qua lại tương tác với nhau thông qua vật liệu, màu sắc, đường nét của những không gian trống mà giếng trời là đặc trưng.
Một giếng trời hợp phong thủy là phải được đặt ở những cung tốt, ví dụ như cung Tài lộc, Thiên mạng. Giếng trời thì không có hướng cụ thể tuy nhiên, khi đặt giếng trời người ta kiêng không đặt hướng Bắc của ngôi nhà.
Nhìn chung trong phong thủy của giếng trời thì 4 hành Kim, Mộc, Thủy, Hỏa đều lấy Thổ làm cầu nối để có thể tăng giảm hay tương tác với nhau thông qua các yếu tố: màu sắc, kiểu dáng, vật liệu mà tạo nên một không gian cân bằng sinh khí tốt nhất cho gia chủ.
Ngoài ra, làm giếng trời và phong thủy cho nhà méo nên đặt vào các góc méo nhọn thuộc Hành hỏa để tạo ra sự vuông vức cho không gian, đúng quy luật ngũ hành Hỏa sinh Thổ.
Đối với giếng trời nhỏ, tiết kiệm diện tích có thể đặt kết hợp ô trống giữa hoặc cạnh cầu thang theo dạng góc chéo (hành Hỏa) cũng giúp không khí luân chuyển tốt, Hỏa sinh Thổ và trang trí vách cầu thang thành điểm nhấn thẩm mỹ.
Giếng trời không đặt ở trung cung
Nếu như vị trí của giếng trời không đặt ở trung cung thì có thể đặt ở vị trí khác cho hợp phong thủy và mặt bằng như:
Đặt giếng trời ở góc để sửa chữa góc khuyết. Đồng thời nên kết hợp bố trí giếng trời và tiểu cảnh phong thủy giúp tạo sự cân bằng và kích hoạt luồng sinh khí tốt.
Tạo không gian hồ nước trong giếng trời như nước chảy trên tường và giảm sự nóng bức mà ánh mặt trời chiếu vào, vẫn đảm bảo cường độ ánh sáng, không gian sinh động, thoải mái hơn.
Nếu giếng trời đặt ở phòng ăn thuộc Mộc thì có thể dùng cây cảnh, suối nước để có Mộc và Thủy tương sinh. Nếu mở giếng trời tương sinh thông thoáng cho phần bếp thì nên bố trí dạng ống, thẳng đúng Mộc sinh Hỏa trên đỉnh phải có mái che.
Lúc xếp đặt bên trong sẽ đánh giá đặc tính ngũ hành để chỉnh lý cho hòa hợp. Chẳng hạn như một cầu thang lượn có vực nước đặt ở bên dưới gầm là dạng thủy vượng, sẽ khó dùng và gây u tối.
Còn nếu đặt vực nước ấy trong giếng trời, cho nước chảy trên tường , có ánh sáng không qua khâu trung gian chiếu xuống thì thổ sẽ khắc thủy vượng, dương sẽ bù âm, hạn chế được tù đọng u tối, tăng sự trong lành cho khoảng không.
Gặp dạng nhà khu đất cong vênh, giếng trời nên đặt vào các góc méo theo kiểu hành hỏa ( góc nhọn ) để giao trả hình vuông vức cho bên trong ( hỏa sinh thổ ). Lúc cần dành dụm diện tích, giếng trời có khả năng kết hợp với ô trống giữa hoặc cạnh cầu thang.
Giải pháp này đương nhiên không thoáng gió không qua khâu trung gian bằng giếng trời không phụ thuộc, tuy nhiên lúc trên nóc thang có cửa trời dạng chéo ( hỏa sinh thổ ) thì năng lực chuyển đổi nội khí vẫn tốt và có khả năng bày biện vách cầu thang thành một trục nhấn toàn nhà.
Dàn dựng ngũ hành cho giếng trời cần xem xét khoảng không gần bên là khoảng không gì , có tính chất ngũ hành nào để chỉnh lý và dùng vật liệu cho hợp lý.
Với những nhà thấp tầng hoặc gia chủ không thèm muốn booking thờ trên lầu cao thì giếng trời có mái là khu vực thỏa đáng nhất để booking thờ, vừa tiện việc hương khói hằng ngày hằng giờ ( thoát hơi nóng thuận lợi ) vừa không bị các khoảng không khác ở bên trên ảnh hưởng xuống bàn thờ ở phía dưới.
Lúc giếng trời kề bên buồng ngủ thì cách trang trí lại nghiêng về tính thủy và mộc bằng giải pháp tạo bày biện nền nã, màu sáng tươi.
Những giếng trời để trống không hoặc bọc khung sắt quá dày tệ với một vài giếng trời để thoáng có chất liệu thân thiện với môi trường ( thổ, mộc hoặc thủy ) và khung hoa sắt phòng thủ cũng đủ, có đường nét xây dựng hình ảnh dồi dào sức sống và biến giếng trời thành tâm điểm sặc sỡ cho bên trong.
