Ngành thuế đang tuyên chiến với “hai giá” trong chuyển nhượng bất động sản để trốn thuế. Điều đó là cần thiết, nhưng làm thế nào để “xác định đúng giá” đang là bài toán khó đối với cơ quan quản lý.
Trước khi ngành thuế mạnh tay chấn chỉnh việc kê khai hai giá, thông thường người mua bán nhà đất sẽ lập hai hợp đồng, một bản ghi giá thực tế chuyển nhượng và một bản công chứng giá bán thấp hơn (có giá thấp hơn). có thể chỉ cao hơn một chút so với bảng giá đất do UBND tỉnh ban hành), nhằm giảm số thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và lệ phí trước bạ phải nộp.
Hiện tại thuế TNCN đối với chuyển nhượng bất động sản là 2% và lệ phí trước bạ là 0,5% trên giá chuyển nhượng. Với cách làm như trên, một miếng đất có giá 5 tỷ đồng nhưng nếu người mua – người bán bắt tay nhau kê khai giá bán chỉ 500 triệu đồng thì chỉ phải nộp thuế TNCN 10 triệu đồng, trong khi nếu đúng giá. kê khai, số thuế TNCN sẽ phải nộp lên đến 100 triệu đồng. Như vậy, chỉ với một mảnh đất, ngân sách nhà nước thất thu tới 90 triệu đồng tiền thuế.
Thời gian qua, Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế liên tục yêu cầu các cục thuế siết chặt việc tính thuế chuyển nhượng bất động sản, buộc các bên giao dịch phải kê khai đúng giá bán trên thị trường. Nhưng làm thế nào để xác định được giá giao dịch thực tế trên thị trường của từng hồ sơ, nhất là khi giá BĐS còn phụ thuộc vào hàng loạt biến số khác như vị trí, hình dáng, đường đi và thậm chí cả thời điểm? Người bán có cần tiền hay không?
Chưa kể, đến nay Bộ Tài chính vẫn chưa có hướng dẫn cụ thể về căn cứ xác định thuế TNCN, lệ phí trước bạ cũng như quy trình xử lý, trách nhiệm của cơ quan thuế trong trường hợp người nộp thuế kê khai giá chuyển nhượng. bất động sản thấp hơn giá thực tế.
Từ đây xảy ra câu chuyện “cười ra nước mắt” như có trường hợp người bán đã chứng minh được kê khai đúng giá, thanh toán hoàn toàn qua ngân hàng, ngân hàng định giá và cho vay một khoản nhưng chứng từ vẫn thất lạc. . Ngay cả khi họ làm cam kết, nếu họ khai man thì sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan công an.
Và dù Cục Thuế TP.HCM đã có văn bản nghiêm cấm các ngành thuế tự ý gây khó khăn, phiền hà cho người nộp thuế, chậm nộp hồ sơ nhưng trên thực tế vẫn còn nhiều trường hợp tương tự. , gây bức xúc cho người dân.
Việc siết chặt cách tính thuế chuyển nhượng bất động sản, buộc người bán phải kê khai đúng giá giao dịch là chủ trương đúng đắn, qua đó cũng giúp tăng nguồn thu cho ngân sách. Thực tế cho thấy, hiện nay hiện tượng kê khai hai giá khi mua bán bất động sản đã giảm, số thu thuế chuyển nhượng bất động sản cũng vì thế mà tăng lên.
Nhưng sẽ “danh chính ngôn thuận” hơn nếu ngành thuế kiến nghị Chính phủ sửa đổi các quy định, thông tư liên quan để bịt những “kẽ hở” mà người bán trước đây lợi dụng để trốn thuế.
Đồng thời, Tổng cục Thuế cần sớm ban hành quy trình hướng dẫn cụ thể cách xử lý, trách nhiệm của cơ quan thuế trong trường hợp người nộp thuế kê khai giá chuyển nhượng bất động sản thấp hơn giá chuyển nhượng thực tế. tránh trường hợp mỗi nơi làm mỗi việc, gây khó khăn cho người nộp thuế như đã từng xảy ra trong thời gian qua.
