Gần đây, sau một thời gian im ắng, giá đất tại nhiều địa phương lại tăng chóng mặt, khiến thị trường nổi lên những cơn sốt cục bộ. Nhiều chuyên gia bày tỏ sự lo ngại về hiện trạng này.
Đất lại “sốt”
Vừa qua nhất , khu vực kinh doanh đất Ba Vì nổi sóng khi vừa chính quyền đồng thuận với quan điểm của cơ quan có thẩm quyền về chuyện khai triển qui hoạch trong khu du lịch quốc gia Ba Vì – suối Gai, ( huyện Ba Vì , Sài Gòn. Thủ đô ).
Hiện giá bất động sản vị trí ba trại ( xã Tản Lĩnh ) , Thụy An, Cẩm Lĩnh ( Ba Vì ) lên cơn sốt. đất vị trí phía trước đường rất quan trọng, được đôi môi giới lăng xê là gần địa điểm du lịch suối hai thuộc các xã này hiện sở hữu giá 6-8 triệu đồng/m2 rộng 300-1. 000m2. đất sâu phía trong, gần khu vui chơi giải trí suối hai có giá cả từ 1 , 2-2 triệu đồng/m2 rộng 1-3ha, với những mảnh đất diện tích hẹp hơn 1. 000-2. 000m2, chi phí bị đẩy lên 3-5 triệu đồng/m2.
Trong khi ấy, theo các đôi môi giới , chỉ 3 năm trước đó, đất tọa độ đẹp nhất tại đây đắt nhất cũng chỉ khoảng 1-2 triệu đồng/m2. Như thế, giá bất động sản đã được thổi lên gấp ba lần, gấp tư lần.
Gần giống, tại Đông Anh ( thủ đô ) , giá bất động sản một số địa phương đã được ‘ rú ‘ lên mức ngang ngửa thủ phủ.
Tiêu biểu như đất mặt đường cao lỗ, xã uy nỗ, gần trung tâm văn hóa huyện hiện đang có giá bình quân khoảng 400 triệu đồng/m2. Chi phí này không thua kém cạnh gì giá bất động sản hiện giờ ở những con phố tâm điểm kết nối của các quận nội đô thủ đô.
Hay một lô giãn dân ở mặt đường, cách trung tâm văn hóa huyện khoảng 1 km, cách đây khoảng 2 năm được rao bán với giá 70 triệu đồng/m2, sau đó tăng lên 90 – 100 triệu đồng/m2. Mới đây, sau tin huyện sắp được quy hoạch thành thành phố, lô đất này đã được rao bán với giá 130 triệu đồng/m2.
Theo khảo sát, giá đất mặt đường tại khu trung tâm của huyện Đông Anh rất cao, dao động 80 – 150 triệu đồng/m2, tùy vị trí; đất trong ngõ thì giá “mềm” hơn, rơi vào tầm 35 – 40 triệu đồng/m2.
Nhiều môi giới tại Đông Anh khẳng định, đất Đông Anh từ lâu đã “nóng” và mức giá luôn cao hơn những huyện ngoại thành khác. Thậm chí đợt “sốt” hồi đầu năm có nơi giá được đẩy lên gấp 9, gấp 10 lần, ở mức hơn trăm triệu đồng/m2. Tuy sau đó có giảm xuống nhưng hiện tại nhiều nơi lại bắt đầu tăng từ 3 – 5 triệu đồng/m2.
Không chỉ ở Hà Nội mà tại thị xã Từ Sơn (Bắc Ninh), giá đất gần đây cũng tăng cao sau khi có thông tin lên thành phố.
Một lô đất 86m2, mặt đường Lê Quang Đạo (Từ Sơn), hướng Đông Bắc, đường 12m, vỉa hè 3m hiện được chào bán 7 tỷ đồng, tương đương khoảng 81 triệu đồng/m2. Trong khi đó, lô đất này cách đây gần 1 năm, mức giá dao động từ 50 – 60 triệu đồng/m2.
Một môi giới cho biết, khoảng 1 năm trước, khi nhen nhóm thông tin Từ Sơn lên thành phố, giá đất đã tăng từ 30 triệu đồng/m2 lên 45 – 60 triệu đồng/m2, tức là tăng gấp rưỡi, gấp đôi.
Có thể thấy, từ cuối năm 2020, thị trường bất động sản liên tục xảy ra những cơn sốt, đẩy giá lên một mặt bằng mới. Những cơn sốt này diễn ra trên diện rất rộng, không chỉ thành thị mà cả nông thôn, không chỉ nội đô mà cả ngoại đô, không chỉ mặt tiền mà trong cả ngõ ngách.
Thời gian sốt lan rộng rất nhanh, không chỉ tính bằng tháng mà bằng tuần, bằng ngày. Tốc độ tăng rất cao, đơn vị tính không chỉ bằng phần trăm mà hàng chục phần trăm, bằng lần, thậm chí hàng chục lần.
Đáng nói là cuối năm 2020 cũng là thời điểm đại dịch COVID-19 đang tác động rất mạnh đến mọi lĩnh vực, khiến nền kinh tế Việt Nam gặp vô vàn khó khăn.
Kinh tế không thể chỉ dựa vào bất động sản
Cùng với những cơn sốt đất, vốn tín dụng chảy vào bất động sản cũng cao hơn so với mặt bằng tín dụng chung của cả nền kinh tế – điều này đang làm dấy lên những nghi ngại về tình trạng bong bóng và rủi ro nợ xấu tăng cao.
Điển hình nhất phải kể tới là cơn sốt đất đầu năm 2021. Cùng với việc giá tăng phi mã thì dòng tiền đổ vào lĩnh vực này cũng khiến nhiều người giật mình.
Số liệu công bố từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết đến cuối quý I/2021, dư nợ tín dụng bất động sản đạt hơn 1,85 triệu tỷ đồng, tăng 3% so với cuối năm 2020, mức tăng này cao hơn so với mặt bằng tăng trưởng tín dụng chung các ngành kinh tế trong quý I/2021 (2,93%).
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội BĐS TP.HCM nhìn nhận, thực tế là dịch COVID-19 khiến hàng loạt cơ sở sản xuất – kinh doanh gặp khó khăn, phải đóng cửa. Dòng tiền thay vì chảy vào sản xuất – kinh doanh đã chuyển hướng sang bất động sản, bởi đây không chỉ là kênh đầu tư mà còn là nơi cất trữ tài sản an toàn theo quan niệm lâu nay của người dân.
“Lãi suất gửi tiết kiệm chưa bao giờ thấp như thời gian qua, khiến dòng tiền nhàn rỗi chảy vào bất động sản. Chính sách cho vay của các ngân hàng thương mại cũng góp phần khiến vốn tín dụng đổ nhiều hơn vào nhà đất, khi khách hàng có thể vay tới 70% giá trị tài sản bảo đảm. 3 tháng đầu năm, tín dụng bất động sản cao hơn mặt bằng tín dụng chung của nền kinh tế đã cho thấy thực tế này”, ông Lê Hoàng Châu phân tích.
Thực trạng này khiến không ít chuyên gia lo ngại. Bởi theo phân tích, bất động sản có thể giúp kinh tế tăng trưởng trong thời gian ngắn nhưng đây không phải là ngành mà nền kinh tế có thể dựa vào để phát triển bền vững, lâu dài.
GS. Đặng Hùng Võ thẳng thắn chia sẻ, một nền kinh tế mà dòng tiền đổ vào thị trường BĐS quá lớn là một nền kinh tế xập xệ, không bền vững.
Theo ông Võ, về mặt kinh tế, giá trị thực phải được tạo ra từ sản xuất kinh doanh, chứ không phải từ bất động sản. “Tài nguyên chỉ được sử dụng như một nguyên liệu đầu vào, chứ không phải kinh doanh tài nguyên, mua đi bán lại kiếm lời như với bất động sản hiện nay”, ông Võ nhấn mạnh.
Về mặt xã hội, trong cơ cấu nền kinh tế, nếu bất động sản chiếm tỷ trọng quá lớn sẽ tạo ra 1 tầng lớp giàu có nhờ giá đất tăng cao, được thụ hưởng giá trị từ quá trình tăng giá đất, tạo ra các đại gia không thật. Đây là một những người giàu không đúng với quy luật chung.
Cùng quan điểm, nhà nghiên cứu kinh tế học phạm chi lan cũng chia sẻ , dù nhà đất đóng vai trò nhất quyết trong nền kinh tế, hỗ trợ được tăng lên trong khoảng thời gian ngắn tuy nhiên đây không phải là ngành chủ đạo mà nền kinh tế có khả năng căn cứ vào để gia tăng dài lâu. Muốn tiến triển dài lâu thì phải tạo ra nhiều trị giá, ra sức tản ra, mặt hàng phải có khả năng đua tranh được trên toàn cầu.
Theo bà Lan, đóng góp từ nhà đất cho nền kinh tế cũng thấp, bên cạnh đó nó hút nguồn lực đất đai và tín dụng, khiến cộng đồng doanh nghiệp khác cũng thêm nhiều trở ngại. Chính mình nhà đất tiến triển và đóng góp cho kinh tế không được bao nhiêu.
Bà Lan tâm niệm rằng, cách tiến triển nhà đất của mọi người từ xưa đến ngày nay vẫn là theo đuổi các hội nhóm quyền lợi chứ không phải vì những điểm lợi của nền kinh tế. Nếu chạy thi tiến triển nhà đất quá độ thì kinh tế cũng sẽ manh nha bao điều như môi trường , sắp xếp, khác biệt giàu – nghèo …
